มะเร็งปากมดลู ถือว่าเป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆ ของผู้หญิงไทย แต่เราสามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูก ซึ่งหลายคนอาจยังไม่เข้าใจว่าวัคซีนนี้ทำงานอย่างไร ฉีดเมื่อไหร่ดี และใครควรฉีดบ้าง
วัคซีนมะเร็งปากมดลูกคืออะไร?
วัคซีนมะเร็งปากมดลูกหรือที่เรียกกันทั่วไปว่า วัคซีน HPV (Human Papillomavirus) เป็นวัคซีนที่ช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัส HPV ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของมะเร็งปากมดลูก รวมถึงโรคอื่นๆ เช่น หูดหงอนไก่ มะเร็งช่องคลอด มะเร็งทวารหนัก และมะเร็งช่องปาก
เชื้อ HPV คืออะไร?
เชื้อ HPV เป็นไวรัสที่สามารถติดต่อผ่านการสัมผัสทางเพศ แม้ไม่ได้มีเพศสัมพันธ์แบบสอดใส่ก็สามารถติดเชื้อได้ โดยเชื้อนี้มีมากกว่า 100 สายพันธุ์ แต่มีอยู่ประมาณ 14 สายพันธุ์ที่เสี่ยงต่อการก่อให้เกิดมะเร็ง โดยเฉพาะสายพันธุ์ HPV 16 และ 18 ซึ่งเป็นสาเหตุของมะเร็งปากมดลูกกว่า 70%
ทำไมต้องฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูก?
- ลดความเสี่ยงการเกิดมะเร็งปากมดลูก ได้ถึง 70–90%
- ป้องกันโรคอื่นที่เกี่ยวข้องกับ HPV เช่น หูดหงอนไก่ มะเร็งช่องคลอด มะเร็งปากช่องคลอด และมะเร็งทวารหนัก
- ยิ่งฉีดตั้งแต่อายุยังน้อย ยิ่งมีประสิทธิภาพสูง
- ฉีดเพียงไม่กี่เข็ม แต่ป้องกันโรคร้ายได้ตลอดชีวิต
วัคซีนมะเร็งปากมดลูก มีกี่ชนิด?
- วัคซีนชนิด 2 สายพันธุ์ (Cervarix) – ป้องกัน HPV สายพันธุ์ 16 และ 18
- วัคซีนชนิด 4 สายพันธุ์ (Gardasil) – ป้องกันสายพันธุ์ 6, 11, 16, 18
- วัคซีนชนิด 9 สายพันธุ์ (Gardasil 9) – ป้องกันได้ถึง 9 สายพันธุ์ที่เกี่ยวข้องกับโรคร้าย
ใครควรฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูก?
- เด็กหญิงและหญิงวัยรุ่นอายุ 9–14 ปี: เป็นช่วงที่แนะนำให้ฉีดมากที่สุด เพราะยังไม่ได้สัมผัสเชื้อ HPV มาก่อน
- หญิงอายุ 15–26 ปี: ยังสามารถฉีดได้ และได้ผลดี
- ผู้หญิงอายุมากกว่า 26 ปี: สามารถฉีดได้เช่นกัน แต่ควรปรึกษาแพทย์ก่อน
- ผู้ชาย: แนะนำให้ฉีดเพื่อป้องกันหูดหงอนไก่และลดการแพร่เชื้อ HPV ไปยังคู่นอน
ฉีดวัคซีน HPV กี่เข็ม? ต้องฉีดซ้ำไหม?
- จำนวนเข็มที่ต้องฉีดขึ้นอยู่กับอายุผู้รับวัคซีน
- อายุผู้ฉีด จำนวนเข็มที่แนะนำ
- 9–14 ปี 2 เข็ม (ห่างกัน 6–12 เดือน)
- 15 ปีขึ้นไป 3 เข็ม (0, 1-2, 6 เดือน)
- ไม่จำเป็นต้องฉีดซ้ำทุกปี หากฉีดครบแล้วจะมีภูมิคุ้มกันในระยะยาวหลายปี
ค่าใช้จ่ายในการฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูก
- วัคซีน 2 สายพันธุ์: เข็มละ 1,800–2,500 บาท
- วัคซีน 4 สายพันธุ์: เข็มละ 2,500–3,000 บาท
- วัคซีน 9 สายพันธุ์: เข็มละ 3,500–4,500 บาท
ข้อสรุป
การฉีดวัคซีนมะเร็งปากมดลูก เป็นวิธีป้องกันที่ดีที่สุดโดยเฉพาะในวัยเด็กและวัยรุ่น ยิ่งฉีดเร็ว ยิ่งมีประสิทธิภาพสูง การป้องกันดีกว่าการรักษาเสมอ หากยังไม่เคยฉีดวัคซีน HPV ควรปรึกษาแพทย์หรือสถานพยาบาลใกล้บ้านเพื่อความปลอดภัย
